Metadon bağımlılığı tedavisi

Metadon bağımlılığı ciddi tıbbi ve toplumsal sorundur.

Metadon güçlü analjezik etkili sentetik opioiddir   Genelde opiyat bağımlılığı, daha doğrusu eroin bağımlılığı tedavisiyle bağdaştırılır.

Metadon 1937 senesinde Almanya’da üretilip 20 sene boyunca kronik ağrıları hafifletmek amaçlı güçlü bir analjezik olarak kullanılmıştır. Kimyasal açıdan doğal opiyatlardan farkı oluğu için metadon, morfin ile eroinin etkilediği opioid reseptörlerini etkiler. Ancak metadonun etkisi çok daha uzundur (24-36 saat). Metadonun, diğer opioidlerle ayni özellikleri olup bugün en çok, opioid bağımlılığı oluştuğu taktirde eroin eşidi olarak OST’de (opioid eşidi maddelerle tedavi) veya vikodin, oksikotin, prekocet gibi analjeziklerin içinde kullanılmaktadır.

Abstinens krizinin ve uyuşturucuya karşı isteğin etkili bir şekilde yok edilmesi için yeterli miktarlarda kullanıldığı zaman metadonun öfori etkisi, diğer opioidlere nazaran daha azdır.  Ancak, fazla miktarlarda metadonun da güçlü öfori etkisi olur. Aynı zamanda, eroinin yaptığı kadar olmasa da refah hissini de uyandırır. Problem şu ki metadon da büyük psikolojik ve fiziksel bağımlılığı yaratıyor. Metadon söz konusu olunca yarattığı abstinens krizi, yerine geçtiği her opioidden hafiftir. Eroin kullanıcısının, öncesinde eroin suiistimal ettiği gibi abstinens belirtilerinden kaçınmak için metadon kullanmaya devam edebilir. Başka diyişle insanlar oldukça sık bir şekilde bir bağımlılığını sadece başka bağımlılıkla değiştirdikleri için metadon ile tedavi, opioid (eroin) bağımlılığı tedavisinin oldukça tartışmalı bir yöntemidir. Bir insanın başka birinden yardım istemesinden sonra daha kötü durumda bulunması çok üzücü bir durumdur.

Metadon bağımlılığının belirtileri. Birkaç metadon suiistimal şekli vardır:

• -eroinle beraber metadon kullanımı;
• -metadonun başka uyuşturucularla veya alkölle kullanımı;
• -Daha fazla metadon alabilmek için doktora abstinens belirtileri konusunda yalan söylemek;
• -Metadonun belirtilen miktardan daha fazla miktarda kullanımı;
• -Metadonun sokakta satın alınması.

Bağımlılık tedavisinde kullanıldığı zaman metadon oral olarak alınır. Ancak, uyuşturucu niyetine kullanıldığında damardan alınabilir. Metadon bağımlıları, sakinlik, rahatlık, vücutta hoş ağırlık, duygu yoksunluğu gibi opioit intoksikasyonunun tipik belirtilerini yaşar. Vücut sıcaklığı düşer, nabız ve nefes alış verişi yavaşlar, kan tansiyonu düşer.

Metadonun uzun kullanımının belirtileri: deride döküntü, kaşıntı, artan terleme, sıcak - soğuk dalgaları, kas ve bileklerde ağrı, karın sancıları, mide bulantısı, kilo fazlalığı, kronik kabızlık, düzensiz adet, düşük cinsel istek, dişlerin çürümesi.

Metadon bağımlılığı tedavisi

Metadon bağımlılığı tedavisinin ilk adımı, kullanıcının madde kullanımını bırakma işteği ve kendi başına yapamayacağını anlamasıdır. Metadondan detoksikasyon için en iyi yer, uzmanlığı bağımlılık tedavisi olan hastanelerdir.

Metadondan iki tür detoksikasyon var. Biri tıbbi gözetim altında miktarın azaltılmasıdır. Bu detoksikasyon uzun, oldukça ağrılı ve metadon miktarı belli bir seviyenin altına indikten sonra meydana gelen yoğun abstinens belirtilerinden dolayı çoğu zaman başarısız olan detoksikasyon türüdür.

Diğer seçenek, opioidlerden hızlı detaksikasyon (ROD), yoluyla metadondan detoksikasyon türüdür. Birçok kişi için hızlı detoksikasyon, metadon bağımlılığı tedavisinde sadece ilk adımdır. ROD, anestezi altında nalokson veya nalrekson verilerek vücudun opiyatlardan temizlendiği bir detoksikasyon türüdür. Anestezi altında olduğu için altı ila sekiz sat arasında sürebilen bu tedavi sürecinde hasta abstinens belirtilerini hissetmiyor. Geleneksel detoksikasyondan farklı olarak hızlı detoksikasyon esnasında hastanın hissedebileceği abstinens belirtileri önemli ölçüde hafifletilmiş olur. Bu şekilde metadondan detoksikasyon süreci çok daha dayanılabilir oluyor, iyileşme süreci ise çok kısalıyor.

Bağımlılık hastalıklarıyla ilgilenen doktorlar, anestezi uzmanları ve opioidlerden hızlı detoksikasyon alanında bilgi ve tecrübe sahibi hemşirelerden oluşan sertifikalı sağlık personel ekibimiz, 15 seneden uzun metadon bağımlılığı tedavi sürecini başarıyla gerçekleştiriyor.

Metadon bağımlılığıyla ilgili metinler:

• Opioidlerin yan etkileri: solunum depresyonu, yüksek ateş, ağız kuruluğu, kabızlık.
• Eroinin etkisi:  : merkezi sinir sistemini yavaşlatıyor. Bunun sonucu olarak oluşan çok önemli durumlar ise: (fazla doz veya doz aşımından hayati tehlike meydana gelebilir): solunum fonksiyonlarının azalması (sığ ve yavaş solunum), kan tansiyonunun düşmesi ve kalp atışlarında azalma.
  
• Subutex’ten abstinens krizinin yoğunluğu genelde diğer opioidlerde görünen krizden daha hafif olur ancak çok daha uzun sürer (birkaç haftaya kadar). Bu durum, hasta için detoksikasyon sürecini zor ve çok irite edici kılar.
  
• Tramadol abstinensinin belirtileri: depresyon, büyük ruh hali değişiklikleri, kaygı, gerginlik, agresiflik, uykusuzluk, kabuslar, tüylerde ürperme, vücutta elektriklenme hissi, huzursuzluk, kaslarda ağrı, karın sancıları, hapşurma, terleme, kalp çarpıntıları, titreme, baş ağrısı, mide bulantısı, ishal.
  
• Oksikotinin yan etkileri şaşkınlık, baş dönmesi, baş ağrısı, kaşıntı, mide bulantısı, iştahsızlık, kabızlık.
  
• Akut benzodiazepin abstnens krizi bittikten sonra (10-14 gün sonra) birkaç ay daha ruh hali değişikliği, korkular, panik atakları, güvensizlik, kaygı, azalan konsantrasyon, depresyon, uyku düzensizliği ve cinsel disfonksiyon ile geçer.